Krwawienie z Dolnego Odcinka Przewodu Pokarmowego (DOPP) stanowi 25% wszystkich przypadków krwawienia z przewodu pokarmowego i może wystąpić w każdym wieku.
Ze względu na dynamikę można podzielić je na krwawienie ostre i przewlekłe.
- ostre krwawienie – trwa krócej niż 3 dni.
- przewlekłe krwawienie- trwa ponad trzy dni.
Ostre krwawienie z dolnego odcinka przewodu pokarmowego częściej występują u ludzi starszych.
Sporadycznie wywołuje zaburzenia hemodynamiczne wymagające przetoczenia krwi. Takie krwawienie zwykle ustępuje samoistnie. Typowe objawy to świeża krew lub krwisty stolec. Czasem takiemu krwawieniu towarzyszy zasłabnięcie.
Najczęstsze przyczyny to:
- uchyłki jelita grubego
- zmiany naczyniowe
- zmiany zapalne jelita grubego
- uszkodzenie jelita po niesteroidowych lekach przeciwzapalnych
- krwawienie po usunięciu polipów jelita grubego
Przewlekłe krwawienie z dolnego odcinka przewodu pokarmowego może występować pod postacią:
- niewielkiej ilości świeżej krwi, skrzepów krwi lub domieszki świeżej krwi w stolcu
- smolistych stolców
- anemii
Najczęściej przewlekłe krwawienie z przewodu pokarmowego jest spowodowane
- patologią naczyniową w jelicie grubym
- uchyłkiem jelita grubego
- rakiem jelita grubego
- polipami jelita grubego
-
chorobami okolicy odbytniczej (hemoroidy, szczelina odbytu, zapalenie odbytu i odbytnicy, przetoki, uszkodzenia mechaniczne)
W kilku procentach przypadków przyczyna krwawienia z odbytu może znajdować się w górnym odcinku przewodu pokarmowego (przełyk, żołądek, dwunastnica) lub jelicie cienkim.
Rozpoznania krwawienia z przewodu pokarmowego dokonuje się podobnie jak w przypadku innych chorób, na podstawie:
- wywiadu
- badania przedmiotowego (w tym badania palcem przez odbytnicę)
- badań dodatkowych
Najważniejszym badaniem spośród badań dodatkowych pozwalających ustalić przyczynę krwawienia jest kolonoskopia. Jest to badanie endoskopowe, polegające na wprowadzeniu giętkiego wziernika do początkowego odcinka jelita grubego, a w razie potrzeby do końcowego odcinka jelita cienkiego.
Podczas wycofywania aparatu dokonuje się oceny błony śluzowej. Podczas badania można wykonać zabiegi diagnostyczne i lecznicze.
Innym badaniem mającym zastosowanie w diagnostyce krwawień z odbytu to: sporadycznie wykonywana sigmoskopia, anoskopia – służąca do oceny odbytu i końcowego odcinka odbytnicy oraz badania obrazowe – Tomografia Komputerowa czy Rezonans Magnetyczny.
Należy podkreślić, że rektoskopia nie jest badaniem, przy pomocy którego można jednoznacznie określić przyczynę krwawienia z dolnego odcinka z przewodu pokarmowego. Postęp metod diagnostycznych stawia pod znakiem zapytania celowość wykonywania rektoskopii.
Leczenie krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego jest zależne od lokalizacji przyczyny krwawienia i jego intensywności. Spectrum metod jest bardzo szerokie i przekracza ramy niniejszego artykułu.
Na zakończenie chciałbym podkreślić, że krwawienie z odbytu spowodowane hemoroidami, szczeliną odbytu, przetoką odbytu, polipami, zmianami zapalnymi, uszkodzeniem mechanicznym stanowią 4-10% wszystkich przyczyn krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego.
dr n. med. Wojciech Czarzasty